Celem robót ziemnych jest przygotowanie podłoża dla posadowienia budynku lub budowli naziemnej lub nadziemnej, budowli ziemnej lub podziemnej, albo też - zmiana ukształtowania powierzchni terenu.

Roboty ziemne obejmują: odspojenie od calizny, wydobycie odspojonego materiału zwanego urobkiem, transport urobku, układanie i zagęszczanie masy ziemnej.

Podział robót ziemnych ze względu na:

• sposób urabiania gruntów:
  • ręczne - dotyczy to gruntów mało spoistych i rozluźnionych, stosuje się w przypadku małego obmiaru robót;
  • za pomocą sprzętu mechanicznego (koparki, spycharki, zgarniarki) - w przypadku dużego obmiaru robót;
  • za pomocą materiałów wybuchowych - gdy mamy do czynienia z gruntami litymi, skalistymi.

Dla potrzeb zagęszczania gruntu stosuje się ubijaki i walce.

Praca koparki z łyżką podsiębierną

Najczęściej spotykaną formą robót ziemnych są:

• wykopy wąsko- lub szerokoprzestrzenne:
  • tymczasowe, np. gdy w ich przestrzeń wbudowany zostanie obiekt, a reszta ulega likwidacji;
  • trwałe, np. na trasie budowy autostrady, linii kolejowej.
• nasypy:
  • kontrolowane, gdy układa się je warstwami i zagęszcza np. pod nawierzchnię dróg, przy likwidacji rowów dla ułożenia przewodów instalacji podziemnej;
  • niekontrolowane - jako odkłady zwałowane lub pryzmowane.

Wytyczanie robót ziemnych (czyli zakładanie osnowy geodezyjnej obiektu):

• powierzchniowe, gdy związane są ze wznoszeniem budynków i budowli zwartych (tyczenie obrysu budynku) lub niwelacją terenu (siatka pomiarowa);
• liniowe, gdy związane są z budową dróg i tras instalacji podziemnych (tyczenie osi jezdni, wzorniki pochylenia skarp i inne).