Stechiometria wzorów chemicznych i reakcji chemicznych

Przemiana fizyczna a przemiana chemiczna

Grafika: Zjawisko fizyczne a przemiana chemiczna*. 
Źródło: Krzysztof Jaworski, epodreczniki.pl, licencja: CC BY-SA 3.0.

Reakcje chemiczne to procesy, w czasie których substancje reagujące ze sobą ulegają przemianom, prowadzącym do powstawania nowych substancji o odmiennych własnościach fizycznych i chemicznych. Reakcje chemiczne zapisuje się w sposób skrócony równaniem reakcji. Równania podają rodzaje i ilości substancji reagujących (substratów) oraz substancji powstających w wyniku reakcji (produktów)

Sposób zapisu reakcji chemicznych:

• słownie (np. dwie dwuatomowe czasteczki wodoru reagują z jedną dwuatomową czasteczką tlenu, tworząc dwie cząsteczki wody)
• za pomocą symboli: 2H₂ + O₂→ 2 H₂O
• graficznie

Grafika: Poprawnie uzgodnione równanie reakcji chemicznej*. 
Źródło: Krzysztof Jaworski, epodreczniki.pl, licencja: CC BY-SA 3.0.

Grafika: Typy reakcji chemicznych*. 
Źródło: Krzysztof Jaworski, epodreczniki.pl, licencja: CC BY-SA 3.0.

Inne kryteria podziału reakcji chemicznych

Ze względu na wystąpienie efektu energetycznego:

Grafika: Reakcje egzo- i endotermiczne*. 
Źródło: Krzysztof Jaworski, epodreczniki.pl, licencja: CC BY-SA 3.0.

W zależności od ilości faz, w których występują reagenty reakcje chemiczne dzielimy na:

• homogeniczne,
• heterogeniczne.

W zależności czy reakcja jest odwracalna, czy nieodwracalna:

• reakcje chemiczne, które dobiegają do końca, aż do całkowitego zużycia się któregoś z substratów, nazywamy reakcjami nieodwracalnymi lub jednokierunkowymi, np. reakcje spalania lub wydzielania się osadu.
• reakcje odwracalne natomiast mogą przebiegać zarówno w jednym, jak i w przeciwnym kierunku według tego samego równania. Reakcja odwracalna w żadnym kierunku nie przebiega do końca, powstające produkty reagują ze sobą i zmieniają się z powrotem w substraty. Między substratami i produktami ustala się stan równowagi dynamicznej.

Podstawą do wykonania obliczeń stechiometrycznych jest znajomość przebiegu reakcji chemicznej – w najprostszym przypadku – znajomość równania reakcji.