3. Wodorki

Wzór ogólny wodorków można przedstawić w postaci EHn jeśli pierwiastek E leży w grupie od 1 do 15, lub Hnjeśli należy do grupy 16 lub 17.

Podział


Podział wodorki

Grafika: oprac. Sylwia Zelek-Pogudz, licencja CC BY-SA 4.0 
[na podst. Krzysztof M. Pazdro. Anna Rola-Noworyta, Chemia. Repetytorium dla przyszłych maturzystów i studentów. Warszawa : Oficyna Edukacyjna Krzysztof Pazdro, 2014.].

Nazwy

Nazwy wodorków o wzorze EHn tworzy się dodając do wyrazu wodorek nazwę pierwiastka E, np.: wodorek sodu. W przypadku wodorków typu HnE nazwy są nazwami złożonymi, np.: HBr - bromowodór.


Reakcje prowadzące do otrzymania wodorków

  • Bezpośrednia synteza z pierwiastków, ale dla każdego z wodorków reakcja ta przebiega w innych warunkach

    H2 + Cl2  2 HCl


    Źródło: Oficyna Pazdro, Otrzymywanie chlorowodoru i kwasu chlorowodorowego (cz. 1): Doświadczenie 7.6 (cz. 1), 26.03.2020
    [dostęp: 22.12.2022]. Dostępne w YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=3aR1b_CXY0g.

    Budowa i właściwości fizyczne

    W przypadku wodorków metali w większości przypadków są ciałami stałymi o barwie białej, natomiast wodorki niemetali to gazy. 

    Większość wodorków metali podczas ogrzewania ulega rozkładowi na metal i wodór. 


    Właściwości chemiczne

    • Wodorki metali w reakcji z wodą dają wodorotlenki

    NaH+ H2O → NaOH + H2

    NaH(s)+ H2O → Na++ OH- + H2

    • Wodorki niemetali oddziałują z wodą na trzy sposoby:
    1. bez efektu chemicznego,
    2. dysocjują na jony tworząc roztwór o charakterze kwasowym (kwasy beztlenowe), np.: HCl  H+ + Cl-
    3. z wytworzeniem słabej zasady, np.: NH3 + H2O ↔ NH4+ + OH-.


    Źródło: Oficyna Pazdro, Otrzymywanie amoniaku i badanie jego rozpuszczalności w wodzie: Doświadczenie 4 PC2, 26.05.2020
    [dostęp: 22.12.2022]. Dostępne w YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=3yDReCiFJW4.