5.7.3   Hydroliza soli słabych kwasów i słabych zasad (przykłady)

Hydrolizę soli słabego kwasu  i słabej zasady  można opisać reakcją dysocjacji (wszystkie sole rozpuszczone w wodzie są całkowicie zdysocjowane):

(5.81)             

reakcją anionu z cząsteczką wody:

(5.82)             

oraz reakcją kationu z cząsteczką wody:

(5.83)             

Obu reakcjom cząstkowym (5.82) i (5.83) można przypisać stałe hydrolizy K_h1 i K_h2 stosując  wzory  (5.69, 5.70) oraz (5.77, 5.78). Sumaryczną reakcję hydrolizy można uzyskać poprzez dodanie reakcji (5.82) i (5.83):

(5.84)             

Stała równowagi dla reakcji (5.84) wynosi:

(5.85)             

Równanie (5.85) możemy przedstawić w postaci:

(5.86)             

Przyjmując, że: oraz mnożąc licznik i mianownik przez iloczyn mamy:

(5.87)                                     

Stąd po podstawieniu odpowiednich stałych,

iloczynu jonowego wody:                    

stałej dysocjacji słabej zasady :

stałej dysocjacji słabego kwasu :

otrzymamy wyrażenie na stałą hydrolizy soli słabego kwasu i słabej zasady:

(5.88)             

W wyniku hydrolizy soli słabego kwasu i słabej zasady odczyn roztworu (pH) zależy od wielkości odpowiednich stałych dysocjacji kwasu i zasady.  

Przykład hydrolizy soli słabego kwasu i słabej zasady:

Hydroliza octanu amonowego

Octan sodowy jest solą słabego kwasu octowego    i słabej zasady amonowej . Hydroliza tej soli przebiega zgodnie z reakcjami:

(5.89a)           

(sól jest całkowicie zdysocjowana w roztworze wodnym)

(5.89b)                       

                                                            (anion octanowy ma tendencję przyłączania jonu wodorowego)

(5.89c)           

                                                           (kation amonowy przyłącza jon hydroksylowy)

Reakcja całkowita:

(5.89d)            

Z równania (5.89d) wynika, że odczyn roztworu będzie zależał od stałych dysocjacji kwasu octowego i zasady amonowej oraz iloczynu jonowego wody. Ponieważ stałe te niewiele się od siebie różnią odczyn roztworu będzie praktycznie obojętny (pH » 7).